STOWARZYSZENIE LOTNICTWA
EKSPERYMENTALNEGO

EAA 991

Stanisław Skarżyński - w czasie wojny pilot bombowca Vickers Wellington z polskiego 305 Dywizjonu RAF - zginął po przymusowym wodowaniu uszkodzonego w nalocie na Bremę samolotu na Morzu Północnym w 1942 r. W dokładną 70 rocznicę zdarzenia - 26 06 2012 r dowództwo 8 Bazy Lotnictwa Transportowego w Krakowie, której patronem jest St. Skarżyński, zorganizowało uroczyste obchody. Przybył na nie syn zdobywcy Atlantyku Maciej Skarżyński i inni dostojni goście, wśród których nie brakło delegacji trzech szkół noszących imię Stanisława Skarżyńskiego. Maciej Skarżyński zaprezentował słynny Medal Bleriota, jakim FAI w 1936 r uhonorowało jego ojca. Był to akt nadania tego medalu po raz pierwszy. I jedynego jaki otrzymał Polak.

Cykliczna turystyczno-sportowa motorowo-lotnicza impreza pilotów i sympatyków PLL LOT odbyła się w tym roku w dniach 18 - 20 maja na lotnisku Żar k. Żywca.
Ponieważ wzięło w niej udział kilku kolegów z SLE - w tym oczywiście kapitanowie LOT-u R. Jaworz i J.Wójtowicz - a loty zaplanowano nad atrakcyjnymi krajobrazowo obszarami gór polskich i słowackich, zamieszczamy wybór zdjęć wykonanych przez kol. Leszka Solewskiego.

W tym roku owa "doustna" szczepionka przeciw wściekliźnie ma kształt stożkowatej pomadki o podstawie kwadratowej. Do ust znalezionej takiej nie bierzmy, bo przeznaczona jest ona jednak dla lisów i innych drapieżników.
A Prezes pofotografował podczas misji w rejonie Babiej Góry i Orawy.

Gdyby nawiązać do legendy brata Cypriana, to jego lot w stronę Tatr był jednak bezsilnikowy. I choć nie w samych Tatrach, to jednak w ich tchnieniu odbył się w 1923 r I Konkurs Ślizgowców ( szybowców ) w Białce Tatrzańskiej, a właściwie na sąsiadującej z nią Czarnej Górze. Najlepszy z szybowców - "Akar" zwyciężył osiągając: najdłuższy lot ( 3 min. 6 sek. ) odległość ( 3 km ) i wysokość ponad start - 20 m.

Wróćmy do samolotów. Najczęściej publikowanym zdjęciem z okresu pionierskiego jest wizerunek polskiego Poteza XV nad tatrzańskimi szczytami w publikacjach podpisywanymi przeróżnie - góra w tle jest albo Giewontem, albo Świnicą (błędy oczywiste ) rzadziej jako Łomnica. I to ten szczyt na zdjęciu widnieje, z prawej charakterystyczne Widły, w głębi po lewej obły wierch to byłby Lodowy ( ? ) ale w takim ujęciu całość musiałaby być sfotografowana z powietrza.

Najnowszy kwartalnik TPN "Tatry" ( nr 1 / 2012 ) przypomniał zdarzenie sprzed 90 lat - pierwszy udokumentowany w pełni przelot polskiego samolotu nad Tatrami i to w zimie ( 21 02 1922 r ) i w ramach imponującej jednak wyprawy.
Czy był to rzeczywiście pierwszy ponadtatrzański lot człowieka? Oczywiście nie i należy sięgnąć do czasów wcześniejszych, może i nawet dużo wcześniejszych.
Baśni i legend o tych, co wykradli ptakom czy bogom tajemnicę unoszenia się w powietrzu jest i w naszym kraju sporo. Wśród nich jedna warta zapamiętania. Z powodu powiązania z faktami i osobą o stuprocentowej autentyczności. A osobą był brat Cyprian z położonego na prawym, słowackim brzegu Dunajca Czerwonego Klasztoru, naprzeciw skalnego masywu Trzech Koron w Pieninach. Brat Cyprian ( imię zakonne ) pochodził najprawdopodobniej z Niemców Spiskich i żył w konkretnym okresie lat 1724 - 1775 ) a po studiach we Wrocławiu wstąpił ok. 1756 r do zakonu kamedułów. W Czerwonym Klasztorze prowadził aptekę, więc musiał zajmować się farmacją, pewnie i alchemią i choć kameduła, ruchliwy był jak kapucyn. Pozostały po nim zielnik, dziś w Muzeum Narodowym w Bratysławie, zawiera 283 rośliny, w tym kilkadziesiąt tatrzańskich i pienińskich. Braciszek góry musiał znać dobrze, stosunki w przyrodzie badał, nie tak niedorzeczny pozostały po nim przekaz o locie na sporządzonych skrzydłach z Trzech Koron na dziedziniec klasztoru. A mówiono też, że miał dotrzeć powietrzem aż nad Morskie Oko w Tatrach.

Wojskowe, czyli 8 Baza Lotnictwa Transportowego w Krakowie im. St. Skarżyńskiego. Co dla SLE nie bez znaczenia. A w Bazie i nad nią? "Cicer cum caule" istny!
Z trzecimi już raczej zębami ( zdjęcie ) starością dostojne An-y 2 obok śmigłowców Mi-8, też już w rodowodzie ponad półwiecznych i najbardziej chyba polski z ruskich, bo produkowany i modernizowany tylko w Mielcu An-28 "Skytruck".

W latach 30-tych zaczęto samoloty pasażerskie malować na srebrno. Dużego rozmiaru znaki przynależności państwowej i nazwa przedsiębiorstwa lotniczego były czarne. W latach 1950/60 górę kadłuba zaczęto malować na biało, dodawać jakieś kolorowe elementy dekoracyjne, skromne jeszcze; na stateczniku za to okazałe na ogół godło ( logo) firmy. Dostojna, wyważona kolorystyka samolotu miała wyrażać niezawodność i bezpieczeństwo.
Pod koniec XX w nastąpił wybuch dowolności dekoracyjnej płatowców, tym bardziej, że żywiołowo powstające nowe towarzystwa przewozowe akcentowały swą obecność również wrzaskliwą kolorystyką.

Dobrze, jak człowiek ma syna. Jeszcze lepiej takiego, za wychowanie którego - jak rzekł jeden z celniejszych naszych myślicieli - Pan Bóg może człowiekowi odpuścić bardzo dużo. Więc trzeba nad tym mądrze pracować. Permanentnie, od małego - pamiętając, że natura każdą pustkę może wypełnić byle czym. Dobrze więc zarazić chłopaka szlachetną pasją. A jeśli będzie się ona pokrywać z pasją życiową ojca, to mamy już prawie dobrze.
I myślę, że nasz kolega ze Stowarzyszenia Jurek Majka jest na najlepszej drodze ku temu.

Autor zdjęć - Michał Wojtas z Limanowej, w środowisku miejscowej bohemy znany bardziej jako Rzabza , prowadzi m.in. ciekawą stronę internetową o uzasadnionych ambicjach kulturalnych. I fotografuje. Jak widać, za tematem gotów jest pojechać daleko - w sam środek upału i huku kilkudziesięciu silników lotniczych na raz.
Pasja.
Co z tego wynikło, prezentujemy.

Uwaga techniczna - rozdygotane z gorąca powietrze osłabiło ostrość niektórych zdjęć.